dr inż. Michał KROBICKI
Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej

GÓRY ŚWIATA I WĘDRÓWKI KONTYNENTÓW
W/30
(od II roku; semestr letni)
Słuchacze zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
1. Procesy orogeniczne jako konsekwencja tektoniki płyt litosfery.
2. Geograficzne rozmieszczenie głównych pasm górskich na świecie w kontekście globalnej geotektoniki.
3. Budowa geologiczna głównych pasm górskich świata: Alpy, Andy, Appalachy, Atlas, Dynarydy, góry Azji Środkowej (Pamir, Tien Szan etc.), Góry Skaliste, Himalaje, Karpaty, Kaukaz, Pontydy i zarys historii ich powstania.
4. Wielkie wydarzenia tektoniczne w dziejach ziemi i ich zapis geologiczny w największych górach świata.
5. Paleogeograficzne i paleoceanograficzne rekonstrukcje basenów sedymentacyjnych wielkich łańcuchów górskich. Znaczenie i metodyczne podstawy badań paleogeograficz-nych (paleontologia, stratygrafia, paleoekologia, paleomagnetyzm etc.).
6. Wpływ efektów tektoniki płyt litosfery (historia Pangei i Gondwany oraz ich rozpad; powstanie Pantalassy (.proto-Pacyfik.), Tetydy i Atlantyku) na kształtowanie się świata organicznego w paleozoiku i mezo-kenozoiku. Przegląd prowincji faunistycznych w fanerozoiku i ich znaczenie w globalnych rekonstrukcjach paleobiogeograficznych.
7. Rekonstrukcje położenia kontynentów w fanerozoiku ze szczególnym uwzględnieniem geologicznej historii Europy.
8. Dostępność i geoturystyczne walory gór świata. Wykłady będą bogato ilustrowane przeźroczami i filmami. Istnieje również możliwość zorganizowania wyjazdu(ów) terenowych, merytorycznie związanego(ych) z niniejszym fakultetem.

dr inż. Michał KROBICKI
Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej
PIENIŃSKI PAS SKAŁKOWY I TATRY na tle geologii alpidów Europy
W/25; ZT/10
(od II roku; semestr letni)
Słuchacze zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
1. Łańcuch alpejski na tle budowy geologicznej Europy.
2. Zarys budowy geologicznej Karpat, ze szczególnym uwzględnieniem pozycji pienińskiego pasa skałkowego (zarys geologii Tatr, Karpat fliszowych i obszarów przyległych).
3. Permsko-mezozoiczna historia oceanu Tetydy:
- lito- i biostratygrafia utworów osadowych;
- rozprzestrzenienie podstawowych litofacji;
- szkic paleogeograficzny.
4. Jurajsko-kredowa ewolucja basenu pienińskiego pasa skałkowego w nawiązaniu do geologicznej historii basenów karpackich (Karpaty wewnętrzne i zewnętrzne).
5. Główne wydarzenia tektoniczne orogenezy alpejskiej i ich rola w kształtowaniu się pienińskiego pasa skałkowego.
6. Pozycja basenu pienińskiego pasa skałkowego na tle paleogeografii zachodniej Tetydy w nawiązaniu do jej ewolucji.
Wykłady niniejszego fakultetu będą bogato ilustrowane przeźroczami, a w ramach zajęć terenowych (ZT) przewiduje się wycieczki geologiczne w okolice Nowego Targu (Rogoźnik), Czorsztyna, Niedzicy, Jaworek (wąwóz Homole) itp.

dr inż. Michał KROBICKI
Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej
GEOLOGIA KARPAT
W/25; ZT/10
(od II roku; semestr letni)
Słuchacze zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
1. Łańcuch alpejski na tle budowy geologicznej Europy.
2. Pozycja geologiczna Karpat Zewnętrznych i Wewnętrznych na tle geologii łuku alpejskiego.
3. Permsko-mezozoiczna historia oceanu Tetydy.
4. Karpaty fliszowe (zewnętrzne): lito- i biostratygrafia utworów osadowych; rozprzestrzenienie podstawowych litofacji; szkic paleogeograficzny.
5. Karpaty wewnętrzne (pieniński pas skałkowy, Tatry): lito- i biostratygrafia utworów osadowych; rozprzestrzenienie podstawowych litofacji; szkic paleogeograficzny.
6. Główne wydarzenia tektoniczne orogenezy alpejskiej i ich rola w kształtowaniu się łuku karpackiego.
7. Pozycja basenów karpackich na tle paleogeografii zachodniej Tetydy w nawiązaniu do jej ewolucji.
Wykłady niniejszego fakultetu będą bogato ilustrowane przeźroczami, a w ramach zajęć terenowych (ZT) przewiduje się wycieczki geologiczne w obrębie polskiej części Karpat.

dr inż. Michał KROBICKI
Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej
GEOLOGIA REGIONALNA ŚWIATA
W/30
(od II roku; semestr letni)
Słuchacze zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
1. Główne elementy strukturalno-tektoniczne kontynentów.
2. Etapy tworzenia się kaledonidów, waryscydów i alpidów na świecie ze szczególnym uwzględnieniem Europy.
3. Rozkład podstawowych litofacji na obszarze poszczególnych kontynentów.
4. Teoria tektoniki płyt litosfery w świetle najnowszych danych.
5. Mapy paleogeograficzne fanerozoiku i podstawy ich tworzenia (w nawiązaniu do teorii tektoniki płyt).
6. Paleobiogeografia i jej znaczenie w rekonstrukcjach paleogeograficznych.
7. Analiza facjalne na użytek tworzenia map paleogeograficznych.
Wykłady niniejszego fakultetu będą ilustrowane przeźroczami z różnych części świata.

dr inż. Lucyna RAJCHEL
Katedra Stratygrafii i Geologii Regionalnej
SUROWCE BALNEOLOGICZNE I ICH OCHRONA
L/ 30 godz.
(od II roku, semestr letni)
Zakres fakultetu:
1. Pojęcia podstawowe i ich stosowanie.
2. Występowanie, charakterystyka i geneza wód mineralnych i leczniczych w Polsce.
3. Peloidy i gazy lecznicze.
4. Zakres analiz chemicznych i formy ich zapisu.
5. Uzdrowiska polskie i ich wody lecznicze.
6. Rozlewnictwo wód mineralnych.
7. Ochrona wód mineralnych i leczniczych.
8. Ćwiczenia terenowe.

Dr hab. inż. Marek KRĄPIEC
DENDROARCHEOLOGIA
W/30
(od II roku, semestr letni)
Program zajęć:
. Podstawy podziału dziejów, klasyczne metody periodyzacji
. Rola datowań bezwzględnych w poznaniu przeszłości, podstawy metodyczne, podstawowe definicje
. Historia użytkowania lasów przez kultury paleo, mezo i neolityczne
. Znaczenie analiz dendrochronologicznych dla badań nad przeszłością Indian Ameryki Północnej
. Neolityczne osiedla palafitowe
. Okres halsztacki i problemy z periodyzacją dziejów
. Okres rzymski w cesarstwie i na obszarze barbarikum
. Kryzys okresu wędrówki ludów
. Okres wczesnośredniowieczy
. Kształtowanie się państwa polskiego
. Gospodarka leśna i eksport drewna polskiego w średniowieczu
. Specjalistyczne analizy zabytków drewnianych (m. in. zabytków nautologicznych, zabytków sztuki)

Dr hab. inż. Marek KRĄPIEC
DENDROCHRONOLOGIA
W/30
(od II roku, semestr letni)
. Teoretyczne podstawy dendrochronologii . budowa drzew i ich przyrosty.
. Charakterystyka materiału badawczego i wymagania metody.
. Metodyka badań (preparacja, pomiar i analiza).
. Konstrukcja standardów dendrochronologicznych.
. Proces datowania (programy komputerowe, analiza dendrogramów).
. Interpretacja wyników datowań.
. Przykłady zastosowań metody w stratygrafii, archeologii, historii sztuki i kryminalistyce.
. Dendrochronologia w ochronie środowiska.

dr inż. Elżbieta Szychowska-Krąpiec
POWSTANIE I ROZWÓJ ŻYCIA NA ZIEMI
L/30
(od I roku, semestr letni)
Zakres przedmiotu:
Teorie dotyczące powstania życia na Ziemi. Zmiana składu atmosfery ziemskiej, dowody na pojawienie się tlenu. Pierwsze Procariota, najstarsze ślady życia na Ziemi. Pojawienie się Eucariota, eksplozja kambryjska. Pierwsze strunowce, rozwój ryb (relikty żyjące dzisiaj), formy przejściowe do płazów. Rozwój płazów i formy przejściowe do gadów. Wyjście życia na ląd. Rozwój roślinności lądowej i jej zdobycze ewolucyjne (tkanka przewodząca i jej radiacja, zróżnicowanie zarodników, umiejętność wytwarzania nasion, pierwsze drzewa iglaste, roślinność okrytonasienna. Rozwój gadów. Rozwój ptaków i ssaków. Rozwój naczelnych. Wielkie katastrofy i wymierania w dziejach Ziemi. Najbardziej niezwykłe ekosystemy świata. Żyjące skamieniałości.

Dr Witold Paweł Alexandrowicz
PARKI NARODOWE EUROPY
L/30
(od VI semestru)
Zakres przedmiotu:
W ramach przedmiotu zostaną scharakteryzowane parki narodowe w Europie. Charakterystyka ta będzie dotyczyć poszczególnych państw w ujęciu geograficznym. Szczególny nacisk zostanie położony na elementy przyrody nieożywionej, a także na obiekty wpisane na listy światowego dziedzictwa (przyrodniczego lub kulturowego) a także na parki uznane za rezerwaty biosfery. W poszczególnych krajach zostaną omówione formy szczególnie ważne z punktu widzenia zachowania różnorodności zarówno geologicznej i geomorfologicznej jak i biologicznej. Przy omawianych obiektach zostanie zwrócony także nacisk na możliwości i dostępność zwiedzania. Zajęcia będą ilustrowane filmami.

Dr Witold Paweł Alexandrowicz
PODSTAWY OCHRONY PRZYRODY
L/15
(od I roku)
Zakres przedmiotu:
Przedmiot obejmuje podstawowe wiadomości dotyczące ochrony przyrody. Na wstępie zostanie przedstawiona historia ochrony przyrody i obowiązujące w tej dziedzinie prawodawstwo. Następnie omówione będą podstawowe formy ochrony zarówno obszarowej jak i punktowej. Część ta obejmie charakterystykę samych form, omówienie parków narodowych w Polsce oraz przykładów innych form ochrony obszarowej (rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu). W następnej kolejności przedstawione zostaną punktowe formy ochrony (pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej, użytki ekologiczne i zespoły przyrodniczo - krajobrazowe, ze szczególnym uwzględnieniem elementów przyrody nieożywionej. W końcowej części omówiona będzie ochrona gatunkowa, a także stan ochrony przyrody w Polsce na tle innych krajów

Dr Witold Paweł Alexandrowicz
CZŁOWIEK JAKO CZYNNIK GEOLOGICZNY
L/15
(od VI semestru)
Zakres przedmiotu:
Przedmiot ten ma na celu przedstawienie z jednej strony wpływu człowieka na procesy geologiczne, a z drugiej wpływu zjawisk geologicznych na rozwój cywilizacji ludzkiej. W pierwszym aspekcie zostanie omówiona działalność grup ludzkich począwszy od okresu neolitu po czasy współczesne. Główny nacisk zostanie położony na zjawiska związane z wylesianiem, wprowadzaniem rolnictwa, melioracją (nawadnianiem i osuszaniem terenów), rozwojem hodowli i innych przejawów działalności człowieka. Drugi aspekt przedmiotu dotyczy geologicznych i klimatycznych uwarunkowań najistotniejszych wydarzeń historycznych począwszy od cywilizacji starożytnych (Egipt, Sumer itp.), a skończywszy na wydarzeniach współczesnych. Zajęcia będą ilustrowane filmami.

Dr inż. Wanda Barwicz-Piskorz
GEOLOGIA REGIONALNA EUROPY
W/30
(od VI semestru)
Główne rysy strukturalne Ziemi. Platforma wschodnioeuropejska . jej granice, tarcza bałtycka, tarcza ukraińska. Pasma kaledońskie w północnej Europie . góry Skandynawii, Szkocja. Pasma waryscyjskie w zachodniej i środkowej Europie . masywy, baseny. Pasma alpejskie w południowej Europie . Alpy, Dynarydy, Apeniny, Pireneje i Góry betyckie, Góry Turcji. Budowa geologiczna Oceanu Atlantyckiego.

Prof. dr hab. Stefan Witold Alexandrowicz
BAŁTYK . GEOLOGIA I ŚRODOWISKO
W/30
(od III roku)
Program wykładu:
. Bałtyk jako morze śródlądowe, powstanie i ewolucja Bałtyku, zmiany środowiska morskiego w okresie postglacjalnym, zmiany linii brzegowej i zasolenia.
. Podłoże geologiczne Bałtyku i jego pobrzeży, struktura utworów przedczwartorzędowych, utwory czwartorzędowe, budowa, rzeźba oraz ewolucja geomorfologiczna i hydrologiczna stref otaczających, zagadnienia wykorzystywania surowców mineralnych.
. Ukształtowanie dna i brzegów, hydrologia Bałtyku, charakterystyka wód, zasolenia i temperatury, halo- i termoklina bałtycka, warunki klimatyczne, dynamika środowiska morskiego, okresowe wpływy wód zasolonych i ich znaczenie dla środowiska Bałtyku.
. Życie w Bałtyku, ekologiczne warunki rozwoju flory i fauny, główne grupy organizmów, biologiczna produktywność Bałtyku, problemy pozyskiwania bogactw naturalnych (rybołówstwo).
. Środowisko naturalne Bałtyku, zagadnienie równowagi biologicznej, zagrożenia środowiska . zanieczyszczenie wód i osadów, składniki znoszone przez rzeki, zanieczyszczenia strefy przybrzeżnej oraz związane z żeglugą; wpływ zanieczyszczeń na warunki życia, przeżyźnienie środowiska wodnego, eutrofizacja i strefy martwego dna; perspektywy utrzymania równowagi biologicznej i ochrony Bałtyku; urbanizacja pobrzeży i rozwój ośrodków rekreacyjnych a środowisko.
[Wykład ilustrowany filmami]

Dr hab. inż. Marek Krąpiec
METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA
W/15
(od II roku)
Podstawowe definicje w zakresie klimatologii i meteorologii, atmosfera Ziemi, dokonywanie pomiarów i gromadzenie danych, promieniowanie i warunki termiczne, ciepło w atmosferze, krążenie wody, rozkład ciśnień, cyrkulacja w atmosferze. Makro-, mezo- i mikroklimat, wpływ warunków klimatycznych na ekosystemy, klimatyczne uwarunkowanie środowiska, geograficzne zróżnicowanie klimatu, główne typy klimatów kuli ziemskiej. Efekt cieplarniany a zmiany klimatu, problem dziury ozonowej. Ekstremalne zjawiska klimatyczne i ich efekty, tornado, ulewne deszcze, powodzie, zagrożenia spowodowane zjawiskami klimatycznymi, przykłady zjawisk katastrofalnych. Antropogeniczne uwarunkowania zmian klimatycznych, klimat na obszarach o zaawansowanym zagospodarowaniu, zanieczyszczenia a klimat. Klimat w przeszłości geologicznej i historycznej, globalne zmiany klimatu. [Wykład ilustrowany filmami]

Dr inż. Iwona Czepiec
WIELKIE KATASTROFY I WYMIERANIA W HISTORII ZIEMI
L/30
(od II roku, semestr letni)
Wpływ ważniejszych zdarzeń geologicznych na świat organiczny: wulkanizm i trzęsienia ziemi, paleogeograficzne i paleoekologiczne aspekty orogenez, eustatyczne ruchy oceanu, zlodowacenia. Kosmos a życie: wpływ promieniowania kosmicznego, upadki meteorytów, rewersje i zmiany natężenia pola magnetycznego. Kryzys faunistyczny na pograniczu franu i famenu. Kryzys permsko-triasowy. Wymierania górnotriasowe i górnojurajskie. Górnokredowe wymieranie gadów i amonitów.